Alevi Kelimesinin Anlamı
ALEVİ kelimesinin yada kavramının isim bilim bakımından dayandığı kök aşağıda sunulmuştur:
A’LA’ En üstün, en yüce anlamına gelen ve Allah kelimesinde ifadesini bulan Arapça kök kelimedir. (Elif, lam, ayn harfleri) ’Yüce olmak’ anlamı bu kök fiil ile ifade edilir. Ve bu kök fiilden arapçada 36 civarında kelime türer.
Zaten EF’ALÜ –Üstünlük sıfatı ölçüsü olup, Arapça da bir kalıptır. ALİ de bu kökten bu kalıpla türemiş özel bir isimdir. İsmi mensup kalıbı var. (Ayın, lam, ye harfleri ve Hz. Ali’den önce kimsenin ismi Ali değildi.)
ALEVİ Kelimesi de Mensubiyet eki ile bu kökten türemiş kelimedir. İ harfi arapçada bu halde mensubiyet bağı ifade eder. Kime? bağlı olduğu kavrama yani Ali’ye mensup olmayı ifade eder. (Ayın,lam,vav,ye)Buradaki nisbeti vav ve i veriyor aslı ye sesidir)
Bu nedenle Arapça da bir kişiye Alevi denildiğinde Ali’nin soyu olduğu anlaşılır. Dünyanın her yerinde de böyle anlaşılır.
Hatta anadoluda son yüzyıla kadar Osmanlının soy, secere bilgilerini ihtiva eden Nakib’ul Eşraf ların verdikleri belgelerde (Siyadet Beratlarında) Peygamber soyundan olanlar ALEVİ olarak kayıtlara yazılırdı.
Bu nedenle Osmanlı saltanatının sünni din adamları Kadiri, Rıfai, Bektaşi vs. gibi tarikatleri aslında sünni olmalarına rağmen TARİKATI ALEVİYYE olarak isimlendirirdi. Bu tarikatlerin kurucularının Peygamber damadı Ali soyundan olduklarına inanılırdı. Oysa bunların kurucularının Hz. Ali ile soy yada yol olarak ilgileri yoktu ama Osmanlı böyle kabul ediyordu. Sünni tarikatların hemen tamamı kendi kurucularını soy bakımından ALEVİ kabul ederdi. Halende ediyorlar.
Biz bugün anadoluda ALEVİ kelimesini ağırlıklı olarak Ali’ye tabi olan, mensup olan, seven, yolundan giden insanları ifade ederken kullanıyoruz. Anadolu dışında ise ALEVİ olduğunuzu söylerseniz sizin SEYYİT yani Peygamber soyu olduğunuz anlaşılacaktır. SEYYİT te aslı arapça olan ve ‘efendim, ağam, büyüğüm’ anlamına gelen bir kelimedir.
Bazı insanların ALEVİ kelimesinin anlaşılması, açıklanması konusunda tahrifatlar yaparak ‘Ali-Evi yada Alev(Ateş)-i ‘ gibi çarpıtmalarla kelimeyi türkçe, kürtçe şaman yada zerdüşt köklere götürdüklerini öğrendim. Eğer bu insanlar arapça bilen birisiyle bu konuyu yukarıda izah ettiğim şekilde kök’lerinden türeterek ve arapça harflerle incelerlerse yanıldıklarını görürler.
Türkçe yada Kürtçe de yada bunların hiçbir lehçesinde sabit bir kökten türetilerek ALEVİ kelimesine ulaşılamaz. Dahası bir takım isim bilim uydurmalarıyla böyle bir türetme işlemi yapılsa bile bu kavram Hz. Ali bağı dışında yorumlanamaz.
Hz.Ali ile irtibat kurduramazlar çünkü Ali’den önce Ali yoktu !
Bilgilendirme için tesekkür ederim. Ama sizinde yazmış olduğunuz gibi sizde Arapçadan türettiğiniz bir kavramı savunuyorsunuz. Türettiğiniz bir kavramı dayatmaya çalışıyor ama sizin gibi düşünmeyenlerin, Türkçe, Kürtçe, Şaman yada Zerdüşt köklere götürenleri eleştirdiğiniz gibi değerli Can.
Bir diğer konu ise benim Alevilik anlayışımla Hz.Ali yada Hz.Muhammedin yaşama biçimi, anlayışı ile hiç bir ilgisi yok.Yani Hz. Alinin övündüğümüz özelliğine bakarmısınız. Allahın Arslanı neden peki çünkü Zülfikarı bir sallayışta onlarca kelleyi birden uçururdu !!!
Hz.Muhammed ve diğer dört halifenin yaşama bakış açıları., yaşama biçimleri kesinlikle insan insafıyla bağdaşmayacak ölçülerde karanlık.
Yani özet olarak amacı bırakıp araçlara tapınmak Aleviliğe yapılan en büyük kötülüktür. Saygı ve sevgilerimle…
Osmanlilarda Alevi kelimesinin anlami, Peygamber soyundan gelenlerdir buna binaen Alaviligin Müslümanligin bütünüyle bagdastigi kanaatindeyim. Peygamber soyundan gelen her insanin inanma zorunlulugu yoktur fakat kendisini Alevi olarak gören arkadaslarin Islami inanc disinda degisik yollar aramalari ne kadar dürüsttür ?
çarpıtmanın anlamı yok alevilik Hz. Alinin yolundan gidenler için kullanılır farklı yönlere çekerek insanların zihinlerini bulandırmayın sen Hz. Aliyi tanımayan yok sayan bir insanın alevilik anlayışı olamaz alevilik Ali gibi yaşanyanlara denir olayı farklı yere çekmekle hakikatlerin önüne set çekemezsiniz. kelle uçurma olayı da ne demek bari burayı çarpıtma bizler Hz. Alinin kelle uçurmasına değil gösterdiği yiğitliklere cesarete övgü düzmekteyiz savaşlarda hemen hemen herkes kaçarken Hz Ali canı pahasına Hz. Resulu korudu ve bu yolda canını hiçe saydı hangi insan davası uğruna bu kadar fedakar, azimli olabilir. tabi siz sığ düşünen bir kafaya sahip olduğunuz için olayı kelle uçurmaktan ibaret görebilirsiniz ancak. Eğer sizin mantığınızdan yola çıkarsak kurtuluş savasında canlarını ortaya koyup savaşan atalarımızı da bu şekilde değerlendirmemiz gerekir çünkü olan da kan döktü öyle değil mi?
SAÇMALAMAYIN
Malesef ortalıkta Aleviliği İslam öncesi Anadolu rum dönemi ve öncesi devirlerdeki bazı inanç kültlerine bağlayan kitaplar yazıldı ve bir kısmını karıştırdım Hz Ali ile bir irtibat kurmak bir yana, Alev-i lerin Alevilik kisvesi altında saklandıklarını güya tarihi kaynaklar ile benzeşmeler üzerinden ispatlamaya çalışanlar var. Roma Artemisine dahi bağlamak isteyenler var.
Bu da Aleviliğin geniş insancıl şemsiyesinin altında saklanarak kendi dinlerini yaşamaya çalışan bazı azınlık kavimlerin yaşamlarından bazı örneklerin aleviliğiğe isnat edilerek hoş olmayan iddialara kapı açması dahivar. Mesela Urfa Viranşehir ve civarında yaşayan o yörede Yezdi ve ya Yezidi denilen Zerdüştiler Şeytanı meleği davus olarak mukaddes melek olarak tanımlayan çift tanrılı birinanç kültü var. Bunlarda da aynı Alevilikteki Baba, Dede, Dedebaba lık gibi kastlar var. Aleviliğe hele Cafrilere hiç benzemeyen ve İslam ile de alakası olmayan batılı ülkelerin ayrı bir din olarak azınlık olarak tanıdıkları ve iltica hakkı verip dinlerini Yezidi olarak kayda geçirdikleri bu kişiler dezaten Müslümanları Alevi Sünni gibi bir ayrıma tabi tutmadan doğrudan kendilerine Yezidi diğerleri de Müslüman olarak konuşmalarında kullanıyorlar. Bu konularda daha ciddi araştırmacıların Aleviliği diğer isnatlardan koruyacak bazı belirgin farklılıkları en azından sadece Aleviler için de olsa belirginleştirmesinde yarar vardır sanıyorum.
Bilindiği gibi Yahudilikten İslama geçtiklerini söyleyen Sabataist Avdetilerinde Sabatay Seviye tabi oldukları halde kendilerini Alaevi olarak tanıtanları ve ya öyletanımlanmayı teşvik edenleri var.
Sürçü lisan etti isek af ola
Saygılarımla
A.D.Şimşek
ben kendim alevi değilim şunu biliyorumki bu kişiler kısaca allaha iman etmiş kişilerdir ve kurana inanırlar diger mesheplerde aynıdır bence herkes kuranı iyice okumalı anlamalı ve ondan sonra kendine yol olarak sadece kuranı görmelidir birleşme ancak bu yönde olabilir bu ayrılıklar ne islama nede insanlara bir fayda vermez zaten kuranı okuyan kimse mutlaka benim gibi düşünür bir çok ayette bölünmeyin diyor ama herkes tam aksıni yapıyor bırakın mesheplere ayrılmayı dahada ötesi tarikatlara ayrılıp iyice bölünüyorlar alevisi sunnisi herkes kuranı en azından birkez okusun ve anlasın kuranda dinle ilgili her şey apacık yazılı
doğrudur agaa
Alevi teriminin 18.yüzyıl itibariyle genel olarak kullanılmaya başlanması ve daha önce IŞIK TAİFESİ olarak adlandırılmaları, IŞIK kavramının Alevi öğretisinin en temel öğesini oluşturması (…ki Alevi öğretsinin kalemsiz kitabı olan Nefesler, buna en güzel örnektir) , ALİ isminden ALEVİ sözcüğünün Türk dil kurallarına göre türetilemeyeceği gerçekleri, Alevi isminin konusunda bizi gerçeğe en yakın yerde tutacaktır.
Erdoğan Çınar’ın bir başka tezine göre ise, Alevi terimi M.Ö.2000 yıllarında Anadolu’da yaşamış gizemli bir halk olan LUVİLER’e dayanmaktadır. LUVİLER, Hİtit tabletlerinin okunmasıyla gün ışığına çıkmış bir halktır. Bu konuda Safa Taşkın’ın kaleme aldığı ‘Mysia ve Işık İnsanları’ adlı eserinde şu cümlelere rastlarız;
‘İ.Ö. 2000’li yıllardan sonra Hititlerin bıraktığı yazılı ve resimli belgelerin bizlere tanıttığı Luviler adı verilen halkın, yanlız Anadolu’nun değil, insanlığın derin geçmişi ile ilgili önemli gizler taşıdığı, günümüzde yeni yeni ayırt ediliyor…'(4)
İlginç olan yan ise, Luvi isminin IŞIK anlamı taşımasıdır.Bu sebeple Erdoğan Çınar’ın tezine göre Alevi ismi, LUVİLER’den gelmektedir.
Sonuç olarak, hangi tezin doğruluğuna inanılırsa inanılsın, ALEVİ sözcüğünün ALİ isminden türetilmediği ve türetilemeyeceği açıktır. İster kelime kökünü farsça kabul edip ‘ALAW’ veya ‘ALLAWİ’ sözcüklerinin Alevi teriminin kökenini oluşturduğunu düşünelim, ister LUVİLER’e dayandıralım.Bunların hepsi bilimsel ve nesnel tezler olur.Lakin ALİ’den ALEVİ sözcüğünü türetmek / türediğini düşünmek, bilimsel anlayışa sığmaz
Ortaya atılan her iddia tez olmaz. Bir iddianın tez olması için onun dayanağının, kanıtlarının olması gerekir.
Alevi sözünün Osmanlıca yazımına dahi bakacak olursak bu sözün Ali adı ile ilgili olduğunu görürüz. Esasında bu o kadar açıktır ki aksini söylemek güneş karanlıktır demek gibidir.
Alevi sözünü Luvi sözüne dayandıranın iddiası boş bir iddiadan başka bir şey değildir. Öyle olmasa delil sunarlardı. Luvi sözünün Alevi sözüne nasıl dönüştüğüne dair etimolojik ve tarihi kanıtlar nerede?
Bu iddia Shakespeare aslında Şeyh Pir’dir iddiası gibi ciddiye alınamayacak ölçüde mantık ve bilim dışı bir iddiadır.
Ufuk can
1-ışık taifesi diye Hurufiler kastediliyordu ve Osmanlı Hurufileri fatihten itibaren cezalandırıyordu
2-Hz.Ali’den önce alevi kelimesi yoktu
3-Emevi zulmünden kaçanlar horasanda Türkmenistan bölgelerinde aleviler olarak isimlendiriliyordu
bu bilgiler çevresinde yazdıklarını birdaha gözden geçir
Bir sürü bilgi paylaşmış siniz sağolun ve herkes öz düşüncesini ortaya koymuş ama en önemli şeylerden bahseden az olmuş kisace şunu anlamalıyız ki Alevi kelimesi Arapça bir kelime olup Hz Ali (ra)’ı seven anlamına gelir önemli olan bundan sonrası Hz Ebubekir şehid edildiği zaman fitne iyice yayılmıştı ve Hz Alinin de sehid edilmesiyle fitne iyice çoğaldı müslümanlar bölündü adamlar nasıl fitne saldilarsa aramıza tefrika tohumları bizi. Parça parça böldü ve bugün ben aleviyim diyen adam bunu mezhep olarak gören adam ne yazıkki davası uğruna şehid edilen Hz Alininn yolundan gitmiyor islam dan ve kuran dan bir haber yaşayıp bunun. Adına alevilik diyor Alevilik Hz Ali ra ı sevmek demekse Alevlik ıslami yaşayan her müslüman da vardır Hz Alinin yolu peygamber Efendimiz Hz Muhammed (sav)in yoludur Peygamber efendimizzin yolu kuran ve islam dir..Ne yazıkki bunu görmek istemeyenler var namaz bizim değil diyenler var ama bir cenazeleri olduğunda ceneza namazı kılıyor öyle gömüyorlar cenaze namazı hak di da 5vakit namaz neden size yasakmış gibi yaşıyor sunuz… Kuran bizim deyip te oruç namaz bize yasak demek ne büyük saçmalık biz tuncelliyiz ve Ailem Aleviliğin mezhep olduğunu söyleyip islamdan bir haber yaşıyor bunun sebebi de zamanında fitneyi karistiranlar onların yatacak yeri yok bu cehalet yükledikleri insanlarin hesabini Ağır ödeyecekler… Aramıza saldiklari tefrika tohumları kalkmalı ıslami yaşayanlar çok iyi örnek olmalı parça parça cemaatten ziyade tek bir ümmet olmalıyız tevhid olmalıyız bunun yolu da kuran dir ve Peygamber Efendimiz (sav) dir…
Alevilerin, alevi ismini aldıklarını çok iyi araştırmanız gerekiyor.
Müsaadenizle bu bilginin yanlış olduğunu söylemek istiyorum. Aleviliğin Ali ile uzaktan yakından alakası yok.
Doğru kaynaklardan araştırın derim. Çok şaşıracak sınız
Öyle havadan sallayarak ‘Doğru kaynaklardan ‘diye yorum yazıp hiçbir kaynak vermeden, Alevilik ya da başka bir mezhep isminin nerden geldiği kanıtlanamaz.Çoğul eki kullanarak Aleviliğin ‘doğru kaynakları ‘diye belirttiğiniz sizin tabirinizle ‘çok şaşıracağımız’ kaynakların isimlerini,yazarlarını,hangi dönem ve hangi tarihte yazıldığını yaz da hepimiz burda görelim.Böyle sallayarak mazlum insanların kafasını karıştırmaya hakkınız yok.Biz Aleviyiz ve 12İmamcıyız(as) ve Aleviliğin ismi sadece ve sadece Hz Ali (ona selam olsun) den gelir……
namazsız müslüman olmaz hz ali
Öncelikle selam olsun hepinize. Düşünceler güzel insanın araştırmasını sağlıyor ve daha henüz kesinliği tam anlamıyla çözülmemiş olan Alev’i kavramı bizi bir hayli şüphe düşünce kavram arayışı anlam doğruluğu vb. Çelişkilere salıyor. Ben Alev’i olduğumdan kısa bir araştırma yapmak istedim bu kelime kavramının tam anlamıyla neyi ifade ettiğini bilmek adına, fakat o kadar sayfa dolaştım ve hiçbirinde tatmin edici bir yüksek manada anlatım bulamadım. Herkes kendisine veya bir bilenin düşüncesine göre yorumlar yapmış sağolsunlar fakat gerçek anlamda bir Alev’i olmak ve bunu günlük yaşamda birebir hayata bağlı olarak yaşamak bir hayli zor, zira insanın içindeki soru işaretleri buna bir engel olarak takılıyor. Tabii ki Kuran’ı Kerim’e dayalı bir yaşam her halükarda inanın Nefsini içindeki doğru ve yanlışları ayırt etmede yardımcı oluyor. Ben inanıyorum ki yüce allahım bize veya bizden sonraki dönemlerde doğacak olan çocuklarımıza nasip eder bu Alev’i kavramının tam olarak neyi ima ettiğini.
Bize düşen yine de Allah’ın yolunda ölene dek gitmek. Tabii bunun yanında bu güne kadar doğru olduğuna inandığımız Peygamber’lerimizin bize sunmuş olduğu ve doğruluk payına inandığımız her türlü düşünceyi savunarak yaşamaktır.
Anlam veremediğim bir şey var. Kökeninizin Müslüman olmaması ihtimali sizi neden rahatsız ediyor? Kaldı ki eğer kökeniniz Türk ise Müslüman değilsinizdir, İslam dini daha telaffuz bile edilmiyorken üstün, güçlü ve ezelden gelme bir ırkın kendi inançları vardı, soyunuzun Araplarla başladığını iddia edebilecek kadar tarihinize sırtınızı dönmüşsünüz. İlk dinlere kadar soyumuz gider ve peygamber Muhammet daha portakalda vitamin bile değildi. Arapların bizleri Müslüman yapabilmek için ırmakları nasıl kırmıza boyadıklarını unutmayın, Arap milliyetçiliği altında sözde dinlerini bize getiren Arapların mallarımızı ve ailelerimizi talan ettiğini, yağmaladığını unutmayın. En sonunda hayatta kalmayı tercih eden Türklerin de Müslümanlık adı altında ama kendi şaman geleneklerini devam ettirerek yaşadıklarını öğrenin. Kökeniniz Müslüman değil, ha ben Müslümanlığı tercih ederim, öbürü etmez tartışma konusu bu değil zaten ama hz Ali nin babasıyla annesi bile portakalda vitamin değilken kendi inanç ve geleneklerimizi yaşadığımızı ve Müslüman akınları yüzünden inaç ve kültürümüzü gizleyerek Arapların baskın milliyetçiliği sayesinde de Arap kültürüne kaydığımızı aklınızdan çıkarmayın.
Bizim yolumuz ehlibeyit’dir peki bu neden camilerde konusulmuyo kuranda gecen neden konusulmadan geciliyo allah muhammet ali’dir namaz degil allah katinda emirdir yani ibadettir kendi tarafindan uydurmaca bude yemek yediginizde afiyet olsun denilmez bereketli olsun denilir afiyet yezit soyunun kizi ismidir ve yezit soyu ehlibeyit katletmistir allah eyvallah
İnsan önce ailesinin değerleri ile şekillenir. daha sonra potansiyeli yeterli ise kendini şekillendirir. Sonunda evrensel değerlere ulaşır. Ailesinden kalan zihinsel kalıntı değerleri ile meditasyon yapar. ama hakikati bilip bizi kandıran bir bilinç altımız var. her şeye yorum yaparrız. Yaptığımız yoruma sadece kendimizde inana biliriz toplumu inandırmak için kanıt gereklidir yada akla uygun yorum. Ama 1500 yila yakın bir geçmişe kanıt bulamayacağımıza göre tevrata, zebura, incile, bakıp allahın mührünü kurandaki ile karşılaştıramıyorsak sadece değiştirildiğini söyleyip kendimizi avutuyorsak hakikate ulaşamayız. önce vicdsn.